In 1867 dook in Nederland een handschrift op van wat een 13e-eeuwse kopie leek te zijn van een ouder origineel, nu bekend als de Oera Linda. Het was geschreven in een onbekend lettersysteem en bevatte wetten en geschiedenissen van vóór onze jaartelling. De inhoud verbaasde de weinigen die het te zien kregen, omdat het de ervaringen beschreef van een volk wiens cultuur zich verspreidde van Noord-Europa naar de Middellandse Zee en naar het Verre Oosten. De geschriften stonden niet alleen op gespannen voet met geaccepteerde historische tradities, maar ook met de heersende religieuze en culturele denkwijzen.
Vijf jaar later werd de eerste vertaling van deze verzamelde verslagen gepubliceerd als “Thet Oera Linda bok”, genoemd naar de familie Oera Linda, die het manuscript zou hebben geschreven en door de eeuwen heen heeft bewaard. Nog voor publicatie was er al een oordeel uitgesproken in kranten en tijdschriften: het boek was duidelijk nep, en iedereen die anders dacht was een dwaas. In 1876 werd het eerste argument aangevoerd als bewijs tegen de authenticiteit ervan: het OLB kon niet authentiek zijn, zo werd gezegd, omdat het in ‘wartaal’ was geschreven. Enkele van de meest vooraanstaande specialisten Oudfries oordeelden echter heel anders.
In 1938 werd het omstreden handschrift aan de Friese provinciale bibliotheek geschonken door de toenmalige eigenaar, Cornelis Over de Linden IV (1883-1958), die hoopte dat zijn schenking zou leiden tot gedegen studie van de documenten en hun inhoud. Maar tot vandaag is dit nooit gebeurd. De bibliotheek stelt dat de Oera Linda algemeen wordt beschouwd als een mystificatie, maar dat de teksten niet authentiek zouden kunnen zijn is nooit bewezen. Dat geleerden het handschrift niet serieus nemen lijkt als afdoende ‘bewijs’ te worden beschouwd. De vraag of de teksten toch authentiek zouden kunnen zijn, is taboe in de Nederlandse academische wereld sinds het einde van de jaren 1870.
Stichting Oera Linda is opgericht op 14 december 2020, met als doel het bevorderen van onderzoek naar, vertalingen van en publicaties over de Oera Linda codex. Het document begint met een brief uit 1255 n.Chr. van de laatst bekende kopiist van de geschriften, Hidde Oera Linda, die zijn zoon Okke opdroeg ook een kopie te maken, “zodat ze nooit verloren gaan”.
De eerste uitgave van de Stichting, “Codex Oera Linda”, is bedoeld als zo’n kopie. Het bevat een nieuwe transliteratie en een moderne Engelse vertaling van de originele teksten, met een index van eigennamen en een voorgestelde alternatieve leesvolgorde. Het vervangt eindelijk de tot nu toe enige Engelse uitgave uit 1876 door William Sandbach, die een vertaling was van de eerste Nederlandse vertaling (1872) door Dr. Jan Ottema. Deze bevatte een verminkte afdruk van de bladzijden met het op een 6-spakig wiel gebaseerde systeem van letters en nummers.
Kennis is tegenwoordig toegankelijker dan ooit. In onze tijd beschikken steeds meer mensen over de informatie die ze nodig hebben om zelf een oordeel te vormen over zaken die voor hen relevant zijn. Voor wie geïnteresseerd is in de oudste verslagen en diepe wortels van Europeanen en de vele plaatsen die hun voorouders in het verre verleden over zee hebben bezocht, evenals de oorsprong van onze taal en wereldbeschouwing — vooral in deze tijd waarin het aangeboren verlangen naar vrijheid, waarheid en rechtvaardigheid herondekt wordt — biedt Codex Oera Linda een schat aan inspiratie.
